Η 25η Νοέμβρη έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών. Η βία κατά των γυναικών εμπίπτει στην έμφυλη βία κι αφορά κάθε διάκριση ή βλαπτική συμπεριφορά, που στρέφεται εναντίον κάποιου προσώπου και συμβαίνει εξαιτίας του (πραγματικού ή θεωρούμενου) κοινωνικού του φύλου ή σεξουαλικού του προσανατολισμού.
Σύμφωνα με το Κέντρο Γυναικείων μελετών και ερευνών, «Διοτίμα»: Έμφυλη βία είναι οποιαδήποτε επιβλαβής πράξη, κατά της αξιοπρέπειας και της ακεραιότητας όσων την υφίστανται. Ακόμη και οι απειλές τέτοιων πράξεων, ο εξαναγκασμός ή/και η στέρηση ελευθερίας αποτελούν έμφυλη βία. Μπορεί να τελεστεί τόσο σε ιδιωτικό όσο και σε δημόσιο χώρο (σπίτι, εργασία, Μέσα Μαζικής Μεταφοράς κλπ).
Εμπεριέχει τη χρήση υπαρκτής ή υποτιθέμενης δύναμης – εξουσίας και χρησιμοποιείται ως μέσο άσκησης κοινωνικού ελέγχου, τιμωρίας και «σωφρονισμού» των ατόμων που την υφίστανται.
Το φαινόμενο είναι πολυπαραγοντικό με αρκετές προσεγγίσεις, ψυχολογικές, βιολογικές, κοινωνικές, περιβαλλοντολογικές, φυλετικές και φεμινιστικές.Η έμφυλη βία αποτελεί ένα χρόνιο και σύνθετο κοινωνικό φαινόμενο, το οποίο εμφανίζεται σε όλα τα κοινωνικά και οικονομικά στρώματα και περιλαμβάνει μια σειρά από διαφορετικής βαρύτητας συμπεριφορές σε βάρος μελών τόσο της οικογένειας όσο και της κοινωνίας σε γενικότερο πλαίσιο, όπως τη λεκτική, τη σωματική, τη σεξουαλική και την ψυχολογική βία, ακόμα και την παραμέληση και την οικονομική εκμετάλλευση.
Η αντιμετώπιση του φαινομένου απαιτεί προσεγμένο συνδυασμό νομικών μέτρων, κοινωνικών υπηρεσιών, ευαισθητοποίηση του πληθυσμού και αυξημένη επαγρύπνηση των υπηρεσιών πρώτης γραμμής, όπως είναι το υγειονομικό προσωπικό, ιδίως οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας για την αναγνώριση της βίαιης συμπεριφοράς και αντιμετώπιση συγκεκριμένων παραγόντων κινδύνου. Σημαντικός παράγοντας είναι και ο ρόλος του σχολείου και η δική του συμβολή και παρέμβαση με εκπαιδευτικά προγράμματα που στόχο έχουν την ενημέρωση σχετικά με το συγκεκριμένο φαινόμενο.
Η οικογένεια ως κοινωνικός θεσμός έχει δημόσιο χαρακτήρα εφ’ όσον παραπέμπει στην οργάνωση του συλλογικού βίου ενώ παράλληλα εξαρτάται από συλλογικές και κοινωνικές συνθήκες. Την ίδια στιγμή όμως, η οικογένεια έχει ιδιωτικό χαρακτήρα εφόσον παραπέμπει στην οργάνωση του ατομικού βίου και στις σύγχρονες κοινωνίες, καθώς επίσης εξαρτάται από προσωπικές αξίες, συνθήκες και προσδοκίες. Η οικογένεια διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στην ανάπτυξη και εξέλιξη του ατόμου όσον αφορά την προσωπικότητα του και τις ηθικές αξίες του ατόμου. Μέσα από τα σπάργανα της οικογένειας ένα παιδί και ένας μελλοντικός ενήλικας θα κατακτήσει και θα κατανοήσει την αξία του σεβασμού τόσο προς τους άλλους όσο και προς τον ίδιο του τον εαυτό.
Κάθε μέλος της κοινωνίας ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας έχει θέσφατο δικαίωμα στον αυτό-σεβασμό και στην ισότητα από όλα τα μέλη της κοινωνίας.
Η Γραμμή SOS 15900 είναι µια υπηρεσία εθνικής εµβέλειας που δίνει τη δυνατότητα στις γυναίκες θύµατα βίας ή σε τρίτα πρόσωπα, να επικοινωνήσουν άµεσα µε ένα φορέα αντιµετώπισης της έµφυλης βίας.
